Mihail Ceachir și moștenirea ideilor iluministe

În incinta filialei ‚,M. Ciachir’’ din cadrul BM „B.P. Hasdeu”, s-au desfăşurat filmările pentru emisiunea “Gagauz –Ogea”, un videomagazin lunar care poate fi urmărit pe canalul „Moldova 1” şi portalul TRM.MD. Genericul emisiunii – Cu prilejul aniversării a 160 de ani de la naşterea Protoiereului MIHAIL CIACHIR. Moderator: Maria Cornienco. Protagoniştii emisiunii : Vitalii Ivanovici Sîrf, istoric, membru AȘRM. Ivan Duminică, Doctor în Istorie la Institutul patrimoniul Cultural, membru AȘRM.

Pe platoul de filmări au avut loc discuţii despre viaţa şi persoanalitatea lui Mihail Ciachir, despre ideiile şi viziunile protoiereului asupra nivelului de implicare a clerului într-un stat laic, activitatea sa ca profesor de geografie şi istorie a religiilor, deasemenea despre publicarea studiilor sale în istorie şi etnografie, nu au rămas uitate renumitele sale lucrările: Bucoavna, 1900; Rusesc şi moldovenesc cuvântelnic, 1907; Agiutorid moldovenilor în vremea învăţăturii limbii rusească, 1911; Dicţionar găgăuzo(turco) -român, 1938.

Mihail Ciachir (1861-1938)

Bugün çoğu önemli şahsiyetleri sadece heykellerden, literatürden ve güzel mezar taşlarından öğrenebiliriz. Ama halkın saygısı sadece insanın başarılarından, halk, kültür, dil ve din değerlerinin sorunlarına gösterdiği ilgiden kazanılabilir. Mihail Çakır’ın örneği tüm bu gereken kültürel ve ruhsal özelliklere sahipti ve halkın üst düzeyde dikkatini ve sevgisini kazanmıştı.
Tarihte geçen başarıları – papaz görevi, okul kuruluşu, literatürde ve basında eserleri ama sadece Allah bilir daha neler yapmıştır bu büyük adam.
Mihail Çakır’ın en önemli başarılarından biri literatürü romen dilinde basmak ve yayınlamak, böylece Moldova’nın kültüründe güzel bir iz bıraktı. Daha sonradan da ilahi yazıları ve etnokültürel literatürü gagouz diline çevirdi ve bu başarılarla ismini tarihe geçirdi. Böylece Mihail Çakır onu bu dünya’da yetiştiren halka karşı olan görevini yerine getirdi.
Mihail Çakır en baştan kültüre hizmet etti ki kültürün kökeni “kult” kelimesinden gelir – Allaha hizmet. Kültür şimdiya kadar da insanın değerlerini ve davranışlarını oturtur, doğru olanı gösterir – duaya yönelik, ruhsal gelişim, insan doğasını düzeltmek. Bu konuda Mihail Çakır kendi hayatınla bize bir örnek veriyor çünkü papaz olarak halkına kültürü getirdi ve aynı anda kültür adamıyken Allaha hizmet verdi.
Bu kültürel ve ruhsal karma bugün de tüm halka hizmet veren insanlara örnek olmalı. Sadıklık, fedakarlık, vatanseverlik varken iki yüzlülük olmamalı. Kendimizi Allah’ın kulu, siyaset adamı, yazar, kültür adamı veya en azından halkımızın çocukları sayarsak Mihail Çakır’a özel ruhsal bütünlüğünü kaybetmemeliyiz.

Expozitie virtuala

Çakır, Mihail
Besarabiyalı gagauzların istoriyası / Mihail Çakır. – Ch.: Elena-V.İ., 2005.- 52 p.

„Besarabiyalı gagauzlar çok kerä beni teklif ettilär, ki bän yazayım gagauzların istoriyasını: „Kimdir gagauzlar, nesoy senseledändir, kimdir onnarın senselä başı, neredä yaşamışlar, netürlü ömür geçirmişlär, nicä yaşărlar, netürlü adetleri var” h.b. Bän çalıştım yapayım gagauzların yalvarmasını, topladım lâzımnı materialları (maddeleri), yazdım gagauzların istoriyasını romınca hem tiparladım jurnalda „Viaţa Basarabiei” din Chişinău, an. 1933 şı 1934. Şindi da tiparlărım gagauzların istoriyasını gagauz dilindä, ki gagauzlar iyi bilsinnär gagauzların istoriyasını.